🇯🇵 VĨ MÔ QUỐC TẾ: Nhật Bản tung gói kích thích 135 tỷ USD - Canh bạc của "Bà đầm thép" Takaichi và tác động tới dòng vốn FDI

Chỉ 7 tuần sau khi nhậm chức, Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã chính thức công bố gói kích thích kinh tế trị giá 21.3 nghìn tỷ Yên (135.4 tỷ USD). Đây là gói cứu trợ lớn nhất kể từ đại dịch Covid-19.

Động thái quyết liệt này được đưa ra nhằm vực dậy tăng trưởng, hỗ trợ hộ gia đình trước bão giá, và quan trọng nhất: Chuẩn bị "hàng rào phòng thủ" cho nền kinh tế xuất khẩu của Nhật trước nguy cơ áp thuế từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

1. "So What?" – Tiền sẽ chảy vào đâu?

Gói kích thích này không chỉ là "phát tiền trực thăng" (Helicopter Money), nó mang tính định hướng chiến lược rõ rệt:

• An ninh Quốc gia là trọng tâm: Nhật Bản sẽ rót vốn mạnh vào Trí tuệ nhân tạo (AI) và Đóng tàu (Shipbuilding). Đây là động thái nhằm giành lại vị thế công nghệ và củng cố năng lực quốc phòng/hàng hải trước các biến động khu vực.
• Đối phó "Thuế quan Trump": Nhật Bản là nền kinh tế dựa vào xuất khẩu. Việc Mỹ dọa đánh thuế buộc Nhật phải kích cầu nội địa và hỗ trợ các doanh nghiệp tìm kiếm thị trường mới (trong đó có Đông Nam Á).
• Rủi ro Tài khóa: Gói này được tài trợ bằng việc phát hành thêm trái phiếu chính phủ (JGB), đẩy lợi suất trái phiếu 10 năm lên mức cao nhất từ 2008 (1.795%). Điều này gây áp lực lớn lên nợ công Nhật Bản.

2. Góc nhìn MPR: Tỷ giá Yên và Hệ quả kép

Góc nhìn MPR (Phân tích Tác động):

Tỷ giá Yên đang ở mức rất yếu (~157 JPY/USD). Gói kích thích này là con dao hai lưỡi.

• Mặt tích cực: Các tập đoàn Nhật Bản sẽ có nguồn vốn rẻ và dồi dào từ chính phủ để đẩy mạnh đầu tư ra nước ngoài (Outbound Investment) nhằm tránh rủi ro trong nước.
• Mặt tiêu cực: Yên yếu làm giảm giá trị thực của các khoản kiều hối từ lao động Việt Nam tại Nhật, đồng thời khiến hàng hóa nhập khẩu từ Nhật vào Việt Nam trở nên rẻ hơn, gây áp lực cạnh tranh cho hàng nội địa.

3. Cơ hội đón dòng vốn Nhật Bản thế hệ mới

Nhật Bản luôn là nhà đầu tư FDI hàng đầu tại Đà Nẵng. Gói kích thích này mở ra cơ hội cụ thể:

• Hợp tác AI & Bán dẫn: Nhật Bản đang thiếu hụt nhân sự trầm trọng để thực hiện tham vọng AI quốc gia. Đà Nẵng - với nguồn nhân lực CNTT trẻ - là đối tác lý tưởng để các công ty Nhật (như Fujitsu, Renesas) đặt trung tâm R&D vệ tinh.
• Công nghiệp Đóng tàu & Logistics: Với trọng tâm đầu tư vào đóng tàu của Nhật, các cảng biển và khu công nghiệp tại miền Trung có thể đón nhận làn sóng hợp tác mới về công nghiệp hàng hải và chuỗi cung ứng.

Góc nhìn từ Trung tâm HTKNĐMST Đà Nẵng:

"Chính sách của Thủ tướng Takaichi cho thấy Nhật Bản đang chuyển mình từ 'phòng thủ' sang 'tấn công' trong mảng công nghệ cao. Đà Nẵng cần chủ động tiếp cận các hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản để giới thiệu tiềm năng của mình như một 'cứ điểm' nhân lực chất lượng cao, giúp Nhật Bản giải quyết bài toán thiếu kỹ sư AI và Bán dẫn."

---