🧠 ĐỘT PHÁ DEEP TECH: "Transneuron" - Nơ-ron nhân tạo đơn lẻ mô phỏng não bộ chính xác 100%, mở đường cho Robot sinh học

Các nhà nghiên cứu từ Đại học Loughborough, Viện Salk và USC vừa công bố trên tạp chí Nature Communications một phát hiện chấn động: Họ đã chế tạo thành công một "Transneuron" - thiết bị nhân tạo đơn lẻ có khả năng mô phỏng hoạt động của nhiều vùng não khác nhau (thị giác, vận động, lập kế hoạch) với độ chính xác lên tới 100%.

Điều này phá vỡ quan niệm cũ rằng chỉ có tế bào sinh học mới có khả năng "linh hoạt" (Plasticity) chuyển đổi chức năng.

1. "So What?" – Sự khác biệt giữa "AI Phần mềm" và "AI Phần cứng"

Chúng ta thường nghe về AI qua các phần mềm như ChatGPT (chạy trên các máy chủ GPU khổng lồ). Nhưng "Transneuron" là một câu chuyện khác:

• Điện toán tại biên (Edge Computing): Transneuron không cần kết nối internet hay máy chủ đám mây. Nó xử lý thông tin ngay trên thiết bị (robot, tay giả, xe tự lái) với độ trễ gần như bằng 0.
• Cơ chế Memristor (Điện trở nhớ): Thay vì dùng bóng bán dẫn (Transistor) chỉ có tắt/mở (0 và 1), thiết bị này dùng các nguyên tử Bạc di chuyển vật lý để thay đổi điện trở. Điều này cho phép nó "nhớ" trạng thái cũ và học hỏi từ môi trường - y hệt như khớp thần kinh (synapse) của con người.

2. Góc nhìn MPR: Tương lai của Robot tự chủ

Góc nhìn MPR (Phân tích Ứng dụng):

Đây là mảnh ghép còn thiếu để tạo ra những con robot thực sự "sống".

• Hiệu quả năng lượng: Não người chỉ tiêu tốn khoảng 20W điện, trong khi siêu máy tính AI tốn hàng Megawatt. Transneuron hứa hẹn tạo ra các chip AI tiêu thụ năng lượng cực thấp, giúp robot hoạt động nhiều ngày mà không cần sạc.
• Đa nhiệm phần cứng: Một chip duy nhất có thể vừa xử lý hình ảnh (thị giác), vừa điều khiển cánh tay (vận động) chỉ bằng cách thay đổi điện áp đầu vào. Điều này giúp thu nhỏ kích thước robot đáng kể.

3. Cơ hội cho R&D Bán dẫn tại Đà Nẵng

Đà Nẵng đang tập trung vào thiết kế vi mạch. Công nghệ Memristor/Neuromorphic là xu hướng của tương lai (Next-gen Semiconductor).

• Nghiên cứu Vật liệu mới: Thay vì chỉ tập trung vào Silicon truyền thống, các trung tâm R&D tại Đà Nẵng có thể hợp tác nghiên cứu về vật liệu Memristor (như trong bài là sử dụng Bạc).
• Y sinh & MedTech: Công nghệ này có tiềm năng lớn trong việc tạo ra các chi giả thông minh (Smart prosthetics) kết nối trực tiếp với hệ thần kinh người. Đây là ngách MedTech mà Đà Nẵng có thể khai thác.

Góc nhìn từ Trung tâm HTKNĐMST Đà Nẵng:

"Thế giới đang dịch chuyển từ 'tính toán thô' sang 'tính toán nhận thức' (Cognitive Computing). Đà Nẵng cần khuyến khích các nhóm nghiên cứu tại Đại học Bách Khoa và các doanh nghiệp bán dẫn tìm hiểu sâu về kiến trúc Neuromorphic. Đây là cơ hội để chúng ta đi tắt đón đầu trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu."

---